Cahillik övülmez, onunla mücadele edilir. Ve “Cahil” sözünü en çok cahiller sevmez. Ferit Edgü ‘Cahil’ adlı kitabında şöyle diyor;
“Cahillik, başa belâ, demiş eskiler. Bugün tam tersi: Cahillik baş tacı. Yalnız politikada değil, edebiyat, sanat hattâ akademik yaşamda en çok aranan nitelik (üstün nitelik) cahillik. Cahil olmayana tüm yollar kapalı. Bu bir fantezi değil, bir gerçek.”
Cahiller ile ilgili, Ferit Edgü yazılacak ne varsa yazmış. Güzel tespitlerde bulunmuş. Cahillin bin bir türlü halinden bahsetmiş.
“Cahille yola çıkılmaz.”
“Cahil, kendini sultan sanır.”
“Cahil, hiçbir şeyi merak etmez.”
“Cahil, ecdadının cahilliğiyle övünür.”
“Cahil, çok konuşur hem de bağırarak”
“Cahilin en büyük silahı, iftira atmaktır.”
“Cahilin tek amacı vardır: zengin olmak.”
“Zengin cahil, fakir cahilden daha cahildir.”
“Cahille ancak bir başka cahil baş edebilir.”
“Cahil, güçlüdür. Gücünü başka cahillerden alır.”
“Herkes cahilin adını bilir ama korkar, söyleyemez.”
“Cahilin kafası çer çöple doludur. O, bunları bilgi sanır.”
“Cahil, yönetmeyi sever, ama her zaman onu başka cahiller yönetir.”
“Cahil, tiyatro sevmez, konser sevmez, heykel sevmez, tenis sevmez, satranç sevmez.”
“Kitap hiç sevmez”.
Cahilin bilmediği bir şey yoktur. Çünkü onlar her şeyi bilirler. Ekonomi, sosyoloji, tarih, tıp, coğrafya, fizik, kimya, matematik, Arapça, Farsça, Latince. Bilmediği tek şey bunları bilmediğidir. Bazen bir doktordan daha bilgili doktor olurlar, bazen de bir öğretmenden daha bilgili öğretmen olurlar. Bu tip insanlara, öyle bilgilisizsiniz ki bütün bilgisizliğiniz yüzünüze vuruyor diyesi geliyor insanın. Âcizane düşüncem cahile ve kendini beğenmişe laf anlatarak, tartışarak kendinizi yormayın haklısın deyin, çekilin kenara. Cehalet, dün olduğu gibi bugün de insanlığın en önemli sorunlarından biridir. Cahillerle tartışmayalım ve uzak duralım. Çünkü “Cahile laf anlatmak, deveye hendek atlatmaktan zordur”
Cahili kazanırım diye emek harcamak zamanımızı öldürmekten öteye gitmez.
Onun için tartışmamak en doğrusu. Cahil, insanı yorar. Cahile söz anlatmak zordur. Cahilin her sözü, akıllı insana ağır yüktür, baş ağrısıdır. Mevlana’nın şu sözünü aklımızdan çıkarmayalım. “Cahil kimsenin yanında, kitap gibi sessiz ol.”
Buradaki “Cahil”, okuma yazma bilmeyen anlamında değil. Medeniyetten payına düşeni alamamış, medeniyete düşman bir “Cahil”. Hani şu boşanmak isteyen eşini öldürmeyi erkeklik sayan, doktoru, yakınının ölümünden sorumlu tutup öldürmekten çekinmeyen,
kadın haklarına düşman, insan hak ve özgürlüklerinden habersiz, yalnız kendi çıkarını düşünen bu “Cahiller” okumaz, araştırmaz, merak etmez, öğrenmez, kendini geliştirmez, yenilemez, tam tersine kendi bilgisizliğini dayatır.
Farklı bir pencereden bakacak olursak da, bir anlamda cahillik çok güzeldir.
Her şeyi biliyorsun, hatta bilmenin ötesinde her bildiğinin doğru olduğuna inanıyorsun.
Keşke bilmediğimiz konularda hiç konuşmasak.
Adamın biri "Kurban" konusunu anlatıyormuş:
"Çocuğu olmayan Hazreti Davut, Allah’a dua etmiş ve ’Yarabbi bana bir kız çocuğu ver, onu sana kurban edeyim’ demiş. Dua tutmuş; Davut, kızının adını Ayşe koymuş. Gel zaman git zaman, çocuğun kurban edileceği zaman gelmiş. Hazreti. Davut kızı yatırmış, tam boğazını kesip kurban edecekken Azrail gökten bir keçiyle çıkagelmiş ve ’Kızı bırak, al bu keçiyi kurban et’ demiş."
Dinleyenlerden biri dayanamamış:
"Yahu bunun neresini düzelteyim. Hazreti. Davut değil Hazreti. İbrahim, kız değil erkek, Ayşe değil İsmail, Azrail değil Cebrail, kurban edilen de keçi değil koç olacaktı!"
Kimse alınmasın, darılmasın, kırılmasın ama Çoğu zaman tartışma yersiz, konuşma yersiz. Davranış yersiz oluyor. Uzun, uzun tartışmanın da bir faydası olmuyor.
Odunum da odunum diyor başka bir şey demiyor bazıları.
Cahilliğe başka bir örnek verecek olursak;
Kurt ile eşek tartışıyorlarmış.
Kurt:
-Çimen yeşildir.
Eşek:
-Çimen sarıdır.
Sonunda konuyu ormanın kralı aslana anlatmışlar.
Aslan kurda bir ay hapis cezası, eşeğe de beraat kararı vermiş.
Kurt şaşkınlıkla aslana yaklaşmış ve sormuş:
-Hakikaten sen de çimeni sarı mı görüyorsun?
Aslan:
-Hayır, çimen yeşildir.
Kurt:
-O halde neden bana 1 ay hapis cezası verdin?
Aslan:
-Eşekle tartıştığın için.
Siz, siz olun laftan anlamayan cahillerle tartışmayın kaybedersiniz.
Anlamsız tartışmalarla asla zaman kaybetmeyelim! Bazılarının kapasitesi anlamak için yeterli değildir. Gereksiz yere tartışıp birbirimizi kırmayalım.
Herkes kendine göre doğru, herkes kendine göre haklı.
Tartışmanın galibi yoktur. Boş insanlarla içi dolu hayaller kuramazsınız.
Okumuş cahilin, kara cahilden daha tehlikeli olduğunu da akıldan çıkarmamak gerekir.