ABD Başkanı Joe Biden, 24 Nisan mesajında hem 'soykırım' hem 'büyük felaket' olarak tanımladı.
Skandal kararla ilgili yazılı açıklama yapan Biden "Her yıl 24 Nisan'da Osmanlı döneminde yapılan Ermeni Soykırımı'nda ölenleri anıyor ve böyle korkunç bir şeyin bir daha meydana gelmesini önlemek için bağlılığımızı yineliyoruz"ifadelerini kullandı.
ABD lideri açıklamasında "bu kararı birini suçlamak için" değil, "tarihin tekerrür etmediğinden emin olmak" için aldıklarını söyledi.
İLK REAGEN TANIMIŞTI SONRASINDA GERİ ADIM ATMIŞTI
Biden'dan önce 1915 olaylarını soykırım olarak nitelendiren son ABD Başkanı Ronald Reagan'dı. 1981 yılında bu yönde açıklama yapan Reagan, Türkiye'nin baskıları sonucunda geri adım atmıştı.
ABD Başkanı Biden yazılı açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
Biden, açıklamasında, "Her yıl bugün Osmanlı dönemindeki Ermeni soykırımında ölenleri hatırlıyoruz ve böyle bir zulmün bir daha yaşanmaması için taahhüdümüzü yeniliyoruz. 24 Nisan 1915'ten başlayarak, Ermeni entelektüeller ve toplum liderlerinin Osmanlı güçleri tarafından İstanbul'da tutuklanmasıyla, 1,5 milyon Ermeni sınır dışı edildi, katledildi ya da yok etme kampanyasıyla ölüme yürüdü" ifadelerine yer verdi.
"BÜYÜK FELAKET" DE DEDİ
Açıklamasında, Ermenice "büyük felaket" anlamına gelen "Meds Yeghern" kelimesini de kullanan Biden, "Biz nefretin tüm şekillerinin çürütücü etkilerine karşı güçlü duruşumuzu sürdürüyoruz." dedi.
Biden, 1915 olaylarından etkilenen birçok kişinin ABD dahil dünyanın birçok yerinde yeni hayat kurduğunu vurgulayarak, uzun yıllardır ABD'deki Ermenilerin ülkeye zenginlik kattığını vurguladı.
Ermenilerin atalarının hikayelerini Amerikan topraklarına getirdiğini vurgulayan Biden, "Ermenilerin tarihine saygı duyuyoruz. Bu acıyı görüyoruz. Tarihi tasdik ediyoruz. Bunu da suçu birilerine yüklemek için değil, bunun bir daha asla yaşanmaması için yapıyoruz." değerlendirmesini yaptı.
Biden, insan haklarına saygı duyulan, insanların onur ve emniyetleri ile yaşadığı bir dünya inşa etmek için çalıştıklarını belirterek, "Dünyada bir daha zulüm yaşanmasını engelleme hedefimizi yeniliyoruz. Dünyadaki tüm insanların iyileşmesi ve uzlaşması peşindeyiz. Amerikan halkı 106 yıl önce bugün başlayan soykırımın kurbanı olan Ermenilere saygı duyuyor." görüşünü paylaştı.
TÜRKİYE'DEN JET YANIT
Skandal kararın ardından Türkiye'den ilk tepkiyi Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu gösterdi. Çavuşoğlu açıklamasında, "Sözcükler tarihi değiştiremez, yeniden yazamaz. Tarihimiz hakkında kimseden ders alacak değiliz. Siyasi fırsatçılık barış ve adalete karşı en büyük ihanettir. Tek dayanağı popülizm olan buaçıklamayı tümüyle reddediyoruz." ifadelerini kullandı.
DAHA ÖNCE "BÜYÜK FELAKET, TEHCİR VE KATLİCAM" İFADELERİ KULLANILMIŞTI
Biden'dan önceki iki ABD başkanı olan Donald Trump ve Barack Obama, göreve geldikten sonra konuya ilişkin yaptıkları tüm açıklamada Ermenice "Büyük Felaket" anlamına gelen, "Meds Yeghern" ifadesini kullanmıştı.
ABD başkanları, 1993 yılında Bill Clinton döneminden bu yana 1915 olaylarıyla ilgili düzenli olarak her yıl yazılı açıklama yapıyor. 1915 olayları genellikle "büyük felaket, tehcir ve katliam" gibi ifadelerle betimleniyordu.
SEÇİM SÜRECİNDE NİYETİNİ BELLİ ETMİŞTİ
ABD Başkanı Joe Biden, başkanlık seçimi sürecinde, 1915 olaylarına sözde 'soykırım' diyeceğini ifade etmişti. ABD'deki 50 eyaletin 49'u 1915 olaylarını sözde 'soykırım' olarak tanırken, yalnızca Mississippi eyaleti olayları tarihçilerin değerlendirmesine bırakmıştı.
BEYAZ SARAY'DAN İLK SİNYAL DÜN GELMİŞTİ
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Vekili Jalina Porter, dün Beyaz Saray'da basın toplantısı düzenledi. Düzenlediği basın toplantısında sözde 1915 olaylarına ilişkin açıklama yapan Porter, Washington'un 1915 olaylarını 'soykırım' olarak tanıdığını açıklayacağını söylemişti. Toplantıda fazla detay vermeden açıklama yapan Sözcü Jalina Porter, "Sözde Ermeni soykırımı ile ilgili olarak, yarın bir açıklama bekleyebilirsiniz" ifadelerini kullanmıştı.
