Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), vatandaşların hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla tasarruf finansman faaliyeti yürüten ancak intibak şartlarını sağlamayan 21 şirketin intibak taleplerinin reddine ve tasfiyelerine karar verdi.
Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanununda yapılan değişiklik ile tasarruf finansman şirketlerinin denetim ve gözetiminin BDDK tarafından yapılacağının hüküm altına alınması üzerine Kurul vatandaşların hak ve menfaatlerinin korunması için denetimler gerçekleştirdi.
BDDK'nın yaptığı denetimler sonucu intibak taleplerinin reddi ve tasfiyelerine karar verilen tasarruf finansman şirketlerinin listesi, Resmi Gazete'nin bugünkü mükerrer sayısında yayımlandı.
Buna göre Kurul, intibak şartlarını sağlamayan 21 şirketin tasfiyesine karar kıldı. İntibak şartlarını taşımayan ve tasfiyesine karar verilen şirketlere BDDK ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından Tasfiye Komisyonu atanacak.
BDDK'dan yapılan açıklamada, süresi içinde intibak talebinde bulunan diğer 14 şirketin intibak taleplerine ilişkin değerlendirme sürecinin devam ettiği belirtilerek, intibak sürecindeki bu şirketlerin tasarruf finansman faaliyetlerine devam edebileceği vurgulandı.
"Para yatıranlar mağdur edilmeyecek"
Konuya ilişkin TRT Haber'e değerlendirmelerde bulunan İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, şunları kaydetti;
Bu şirketlere para yatıranlar herhangi bir şekilde mağdur edilmeyecek. TMSF ile birlikte BDDK bununla ilgili bir tasfiye komisyonu kuruyor. Buraya para yatıranlar hiç bir şekilde mağdur edilmeyecek.
"Daha öncesinde bu işler serbestti ve mağduriyetlere yol açıyordu"
Uzun yıllardan beri Türkiye'de bazı şirketler var. Finansal kiralama, faktöring şirketleri, finansal tasarruf şirketleri diyoruz bunlara. Vatandaş olarak küçük bir birikiminiz var ev almak istiyorsunuz veya araba almak istiyorsunuz daha çok gidip bu tür finansal şirketlere başvuruyorsunuz. Bu şirketler sizin elinizdeki biriktirmiş olduğunuz tasarrufu alıyor, daha sonra size bir kredi açmış oluyor. Aslında bu bir kredi değil, bunlar bankacılık faaliyeti yapmıyor. Siz her yıl veya her ay buraya tüm birikiminizi yatırıyorsunuz aldığınız evin parasını yavaş yavaş ödüyorsunuz. Bu şirketler de bu işi yaptıklarından dolayı bir kazanç elde ediyorlar. Daha öncesinde bu işler serbestti ve mağduriyetlere yol açıyordu. Sizin hangi şirketin ne kadar büyüklükte ne kadar bu işi kurtarabileceği hakkında bilginiz yok. Dolayısıyla mağduriyetler ortaya çıkmaya başlamıştı.
"Çiftlik Bank vakası vardı"
Basına da yansıyan bir çok mağduriyet var bu konu ile ilgili. Sadece ev, araba almak için değil tasarrufunu yatırıyor, en son büyük bir vaka kamuoyuna yansımıştı Çiftlik Bank vakası vardı. Dolayısıyla vatandaşlar mağdur oluyordu.
Yapılan şu, nisan ayından itibaren tüm bu şirketlerin nasıl faaliyet göstereceği, hangi koşullarda hangi finansman koşullarında faaliyet gösterecekleri BDDK'ya devredildi. BDDK, tıpkı bankalar nasıl yasal şartlarda faaliyet gösteriyorsa bu şirketlerin de yasal şartlarda faaliyet göstermesi için yetkili kılındı.
"Şirketin kapısını kapatıp gittiğinizde vatandaş açıkta kalıyor"
Şimdi, BDDK'nın yaptığı incelemelerde, siz bir şirketsiniz 50 milyon liralık bir iş yapıyorsunuz vatandaşla, fakat sermayeniz 1 lira, 10 lira. Yani hiçbir şekilde vatandaşın güvencesi yok. Herhangi bir şekilde şirketin kapısını kapatıp gittiğinizde vatandaş açıkta kalıyor. Bunlara devletin de garantisi yok. Dolayısıyla bu tür mağduriyetler çok yaşanıyordu Türkiye'de. Nisan ayından itibaren BDDK bu şirketlere şunları söylüyor, sizin finansman yapınız, öz sermayeniz yetersiz şu seviyeye çıkarın. Mesela rakam da söyleyim, 10 milyon liralık iş yapıyorsunuz fakat sermayenizin 100 lira olması gerekir. Siz bu 100 milyon lira sermayeyi şirkete çıkarırsanız faaliyet devam edebilirsiniz yasal şartlar altında. Fakat bunu sağlayamıyorsanız siz güvenli bir şirket değilsiniz yarın obür gün battığınızda vatandaşı da mağdur ediyorsunuz.
"BDDK, bu tür şirketlerin faaliyetlerini zaten destekliyor"
Yani bu şirketler rastgele halktan yoğun bir şekilde tasarruflarını sizin 10-20 yıl biriktirdiklerinizi topluyor daha sonra kapıya kilit vurup gidiyor. İşte bunu engellemek için BDDK şunu yaptı, siz koşullara uyacaksınız. Bu tasfiye edilen 21 şirket bu koşullara uymayan, herhangi bir şekilde bu koşullara uyması da mümkün olmayan şirketler. BDDK, bu tür şirketlerin faaliyetlerini zaten destekliyor. Yani önemli olan burada halkın tasarruflarının artması, az geliri olanların taşıt sahibi olması, konut sahibi olması, tasarruflarını daha verimli işlerde değerlendirmesi hem devletin istediği bir durum hem BDDK'nın istediği bir durum hem de toplum olarak ekonominin istediği bir durum. Bu tasarrufların artmasını istiyoruz. Dolayısıyla yapılan şu, BDDK bu defa erken davrandı. Mağduriyetler oluşmadan müdahale etmiş oldu. Bunu çok değerli görüyorum.
"BDDK erken davrandı"
Mağduriyet oluştuktan sonra o mağduriyetleri gidermek çok daha büyük kayıplara yol açıyor. Bu defa BDDK nisan ayında erken davrandı bunlara faaliyetlerini düzeltmeleri için süre tanıdı bu süre içerisinde faaliyetlerini düzeltmeyen 21 tane firmayı şu anda BDDK ve TMSF tasfiye ediyor. Ancak başta da belirttiğimiz gibi buralara yatırım yapmış olan, ev almış olan herhangi bir şekilde taşıt almış olan ya da tasarruflarını bu şirketlere devretmiş vatandaşlar tarafında kayıp olmayacak. Çünkü BDDK bu şirketlerin yönetimini de devralıyor. Dolayısıyla bir komisyon oluşturuluyor bu komisyon orada kimin neyi varsa bu süreçte herhangi bir mağduriyet yaşamadan bunları karşılamaya yöneldi. Yani bu çok çok olumlu. Çünkü vatandaşlar da bundan sonraki süreçte gidip de para yatırdığı, ev almaya, araba almaya çalıştığı ya da tasarrufunu emanet ettiği şirketlerin devlet tarafından desteklendiğini, garanti altına alındığını bunların sigortalandığını görmüş olacak.
"Bundan sonraki süreç yasal şartlar altında devam edecek"
Böylelikle gönül rahatlığı ile bundan sonraki süreçte bu tip tasarruf firmalarına başvuruyu rahatlıkla yapabilecek. Diğer türlü korkuyorsunuz, elinizdeki biriktirdiğiniz tüm parayı götürüp bir şirkete veriyorsunuz. Sizin de amacınız ev, araba almak, ekonomiye katkı sağlamak. Fakat bu şirketler yasal mevzuatı tamamlamadığı için kapısını kilit vurup gittiğinde yüzbinlerce insan bundan mağdur olmuş oluyor. Yapılan tam anlamıyla bu, BDDK buna müdahale etti bundan sonraki süreç yasal şartlar altında devam edecek.
"Faaliyetleri on yıllardır sürdüren yüzlerce şirket daha var"
Bununla ilgili, bu şirketler tasfiye sürecinde olduğu için bu 21 şirket. Bu 21 şirkete ne kadar insan başvurmuşsa bunların toplam rakamları var. Sadece bu 21 şirket değil yalnız, henüz inceleme aşamasında olan şirketlerin de sayısı fazla önümüzdeki dönemde. Buna muhakkak bir düzenleme getirilmesi gerekiyordu. 21 şirket var şu anda tasfiye edilen. Bunun dışında bu faaliyetleri on yıllardır sürdüren onlarca yüzlerce şirket daha var. Yani buradaki sayı yüzbinlerle ifade ediliyor. Bunun için bu düzenleme çok çok önem arz ediyor. Yüzbinlerce vatandaşı mağdur etmemek, bundan sonraki süreçte herhangi bir mağduriyete uğramamasını sağlamak BDDK'nın elinde. Orta ve düşük gelirli dediğimiz tasarrufları belli bir noktada olan ve bununla tasarrufunu bu memlekette doğru şekilde kullanmaya çalışan vatandaşların mağduriyetleri ortadan kaldırılmaya çalışılıyor. Bu bir yasal düzenleme, bur bir vatandaşı korumaya yönelik bir girişim bu.
Şirketlere 7 Nisan'a kadar süre verilmişti
BDDK, daha önce yaptığı açıklamalar ile halihazırda tasarruf finansman faaliyeti yürüten şirketlerin 7 Nisan 2021'e kadar BDDK'ya başvuruda bulunmalarının zorunlu olduğunu, başvuruda bulunmayanlar hakkında "izinsiz faaliyette bulunmak" suçundan işlem tesis edileceğini bildirmişti.
Kurum ayrıca, 7 Nisan'dan önce BDDK'ya intibak talebiyle başvuruda bulunup intibak talebi onaylanarak faaliyetlerine devamı uygun görülen şirketlerin sektörde faaliyetlerine devam edeceğini, buna karşılık intibak talebi reddedilen şirketlerin ise ret kararından itibaren yeni bir yükümlülük altına giremeyeceğini duyurmuştu.
İntibak talepleri reddedilen ve tasfiyelerine karar verilen şirketlerin listesi şöyle:
İktisatevim Gayrimenkul AŞ
Vizyonevim Gayrimenkul Otomotiv İletişim Pazarlama San. Tic. AŞ
Doğruevim Gayrimenkul Organizasyon AŞ
Finansevim Gayrimenkul Otomotiv İletişim Organizasyon Paz. San. ve Tic. AŞ
Birikimevim Gayrimenkul Organizasyon AŞ
Finalevim Gayrimenkul Otomotiv Organizasyon AŞ
Yaşamevim Gayrimenkul AŞ
HH Aydın Yatırım Holding AŞ
İhtiyaçevim Gayrimenkul Oto. İlet. Org. Paz. San. ve Tic. AŞ
Varlıkevim Gayrimenkul AŞ
İstek Evim Gayrimenkul Oto. Paz. ve Tic. AŞ
İkizlerevim Yatırım Gayrimenkul AŞ
Destekevim Gayrimenkul İnşaat Taahhüt Otomotiv Organizasyon Sanayi Ticaret AŞ
Gerçekevim Gayrimenkul Oto. İlet. Org. Paz. San. ve Tic. AŞ
Değer Tasarruf Gayrimenkul AŞ
Önceevim Gayrimenkul Oto. Paz. San. Tic. AŞ
Morevim Tasarruf Gayrimenkul Oto. Ener. Org. Ve Paz. Tic. AŞ
Hedefevim Gayrimenkul Otomotiv ve Tic. AŞ
Gelecek Tasarruf Gayrimenkul Oto. Ve Org. AŞ
Birlikbirikim Gayrimenkul Org. İlet. Oto. Paz. San. Ve Tic. AŞ
Tasarruf Organizasyon ve Gayrimenkul Paz. AŞ
