Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden Adalet Ağaoğlu, 91 yaşında hayatını kaybetti.

ADALET AĞAOĞLU KİMDİR?

Adalet Ağaoğlu, 23 Ekim 1929'da Ankara'da doğdu. Daha çok roman ve öykü türündeki eserleriyle tanınan yazar, 20. yüzyıl Türk edebiyatının en önemli romancılarından biri 

olarak kabul edilir. Türkiye'nin farklı dönemlerini ve bu dönemlerin insan hayatlarına etkisini inceleyen eserler vermişti.

Edebiyata ilgisi lise yaşamında şiirlerle başladı, kısa bir süre sonra oyun yazarlığına yöneldi. İlk defa 1946'da Ulus gazetesinde tiyatro eleştirileri yayımlayarak yazarlığa başladı. 1948-50 arasında Kaynak Dergisi'nde şiirleri yayımlandı.

1951-1970 yılları arasında TRT’de çeşitli görevlerde bulundu. Ankara Radyosu'nda göreve başladığı yıl ilk radyo oyunu olan "Aşk Şarkısı'nı" yazdı. Radyo'da görev yaparken tiyatro oyuncusu ve yönetmen dört arkadaşı (Kartal Tibet, Üner İlsever, Çetin Köroğlu, Nur Sabuncu) ile birlikte Ankara'nın ilk özel tiyatrosu olan "Meydan Sahnesi"'ni kurdu. Meydan Sahne Dergisi'ni çıkardı. 1953 yılında tiyatro eğitimi almak için Paris'e gitti. 1953'te Sevim Uzungören'le birlikte yazdığı “Bir Piyes Yazalım” tiyatro oyunu aynı yıl Ankara'da sahnelendi. 1954 yılında mühendis Halim Ağaoğlu ile evlenen sanatçı, ilk romanını yazana kadar oyun yazarlığını sürdürdü. Üst üste yazdığı oyunlarla altmışlı ve yetmişli yılların önde gelen oyun yazarlarından oldu. TRT'nin özerkliğine el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi Başkanlığı'ndan 1970'te istifa eden sanatçı o tarihten bu yana yazarlıktan başka bir işle uğraşmadı. Edebiyat yaşamının bazı dönemlerinde "Remüs Tealada" ve "Parker Quinck" gibi takma adlar kullanmıştır.

İlk romanı Ölmeye Yatmak, 1973’te yayımlandı. Bu ilk romanından itibaren tüm eserleri yoğun tartışmalara konu oldu. Ölmeye Yatmak, daha sonra yazdığı Bir Düğün Gecesi(1979) ve Hayır (1989) adlı romanlarla bir üçleme oluşturdu ve birçok ödül kazandı. Bir Düğün Gecesi ve Hayır romanları yayınlanır yayınlanmaz, ikinci romanı olan Fikrimin İnce Gülü, dördüncü basımında toplatıldı. "Fikrimin İnce Gülü” romanı hakkında, "askeri kuvvetleri tahkir ve tezyif (küçük düşürmek)" suçlamasıyla hakkında 1981 yılında dava açılan Ağaoğlu, iki yıl süren davanın ardından aklandı. Düğün Gecesi” ise soruşturma aşamasında kaldı. Dönemin üç önemli roman ödülüne layık görülmüş olan Bir Düğün Gecesi adlı roman için ayrıca Aldous Huxley'den aşırma olduğu suçlaması ortaya atıldı ve uzun tartışmalara sebep oldu.

Öykü kitapları, denemeler, anı-roman türünde eserler de yayımlayan Ağaoğlu 1991 yılında Çok Uzak Fazla Yakın'la oyun yazarlığına döndü.

Ödülleri :
1974 – TDK Tiyatro Ödülü
1975 – Sait Faik Hikaye Armağanı, Yüksek Gerilim ile
1979 – Sedat Simavi Edebiyat Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile
1980 – Orhan Kemal Roman Armağanı Bir Düğün Gecesi ile
1980 – Madaralı Roman Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile
1991 – Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Çok Uzak Çok Yakın ile
1992 – Lebon Kültür Merkezi (Lebon Cinema Clup) Edebiyat Ödülü, Ruh Üşümesi ile
1995 – Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat (Edebiyat) Büyük Ödülü
1997 – Aydın Doğan Roman Ödülü, Romantik Bir Viyana Yazı ile

Tiyatro ve Radyo Oyunları:
1953 – Bir Piyes Yazalım
1955 – Yaşamak
1964 – Evcilik Oyunu
1965 – Sınırlarda Aşk
1965 – Çatıdaki Çatlak
1967 – Tombala
1967 – Çatıdaki Çatlak
1970 – Sınırlarda Aşk-Kış-Barış
1973 – Üç Oyun: Bir Kahramanın Ölümü, Çıkış, Kozalar
1976 – Kendini Yazan Şarkı
1991 – Çok Uzak – Fazla Yakın
1992 – Duvar Öyküsü – Çocuklar ve Büyükler için Müzikli Danslı Oyun
2011 – Çağımızın Tellalı

Roman ve Hikayeleri :
1973 – Ölmeye Yatmak
1974 – Yüksek Gerilim (hikaye)
1976 – Fikrimin İnce Gülü
1978 – Sessizliğin İlk Sesi (hikaye)
1979 – Bir Düğün Gecesi
1980 – Yazsonu
1982 – Hadi Gidelim (hikaye)
1984 – Üç Beş Kişi
1986 – Geçerken (deneme)
1987 – Hayır…
1991 – Ruh Üşümesi
1993 – Karşılaşmalar (deneme)
1993 – Romantik Bir Viyana Yazı
1996 – Başka Karşılaşmalar (deneme)
1997 – Hayatı Savunma Biçimleri (hikaye)
2002 – Öyle Kargaşada Böyle Karşılaşmalar (deneme)
2011 – Yeni Karşılaşmalar (deneme)
2014 – Dert Dinleme Uzmanı