Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Afganistan'daki son gelişmelere ilişkin açıklamalarda bulundu.
Dışişleri Bakanı, Afganistan'da son günlerde yaşananlar için, "Önce hükümetin nasıl kurulacağını görmemiz lazım bu konuda tutumlarımız ve vereceğimiz mesajlar aynı olsun diye tüm ülkelerle görüşüyoruz." dedi.
Bakan Çavuşoğlu, açıklamalarında şunları kaydetti;
Afganistan'daki Türk vatandaşlarının tahliye talepleri takip ediliyor
Aşağı yukarı 4 bin 500'den fazla yaşayan vatandaşımız var. Ancak hepsi gelmiyor, dönmek istiyorum diyor sonra vazgeçiyor. Bakıyor durum sakin önceden kalmak istiyorum deyip dönmek isteyen de var.
Taliban ile temas var mı?
Taliban Kabil'e girmeden önce biz Taliban'ın siyasi kanadını Türkiye'ye davet etmiştik. Biliyorsunuz havalimanı ile ilgili farklı görüşleri vardı ama bu gelişmeler oldu. Değişik kanallardan iletişimimiz var. Gerek Kabil'de gerekse Doha'da temaslarımız var şu anda olması da lazım.
Afganistan'dan tahliyeler
Şu anda başka ülkelerin tahliyesine de yardımcı oluyoruz. Birçok bakanla görüşüp durumu değerlendiriyoruz. Birçok ülke bize başvuruyor çok sayıda ülke oradaki sivil vatandaşını askerini diplomatik misyonunu tahliye ediyor. Biz orada çok yardımcı oluyoruz. Türkiye'nin rolünden çok memnunlar.
Türkiye'nin tavrı ne olacak?
Önce hükümetin nasıl kurulacağını görmemiz lazım. Bu konuda tutumlarımız ve vereceğimiz mesajlar aynı olsun diye tüm ülkelerle görüşüyoruz. Birçok ülke ile görüşüyoruz şu anda kapsayıcı bir hükümet kuracağız diyorlar gerçekten kapsayıcı bir hükümet kurulacak mı kurulmayacak mı bunları görmemiz lazım. Ayrıca uluslararası camia ile birlikte hareket edeceğiz. Şu anda görüştüğümüz Amerika Birleşik Devletleri'nden Rusyası'na, Çin'e kadar herkes ile hemfikiriz.
Uluslararası toplumla birlikte hareket edip birlikte koordine etmeniz lazım. Önceden bir karar vermek doğru olmaz
ABD ile göçmen anlaşması iddiası
Böyle bir anlaşma hiç olmadı. Böyle bir teklif de bize hiç gelmedi. Getirelim burada Afganları sizde tutalım teklifi hiç gelmedi. Gelse de biz kabul etmeyiz. Hatta Türkiye üzerinden vize verme teklifini de biz reddettik daha sonra onlar düzelttiler bunu.
Ne olmuştu?
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, bu iddialara Bakanlığın 3 Ağustos'taki açıklamasına atıfta bulunarak açıklık getirdi. O açıklamada, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Tanju Bilgiç'in, ABD'nin “ABD için çalışan Afganlar ve ailelerine yönelik göçmen kabul programı” hakkındaki soruya cevabı şöyleydi:
"ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 2 Ağustos’ta yaptığı açıklamada ABD devleti, ABD merkezli STK’lar ve basın kuruluşları için çalışan Afganlar ve ailelerine yönelik göçmen kabul programı ile Afganların ABD'ye göç başvurularının bağlı oldukları kuruluşlar aracılığıyla üçüncü ülkelerden alınacağı belirtilerek, başvurular için ülkemize de işaret edilmektedir.
Öncelikle ABD'nin açıklaması bölgemizde büyük bir göç krizine neden olacak ve göç yollarında Afganların acılarını artıracaktır. Soruna bölge ülkeleri arasında çözüm bulmak yerine ülkemizin rızası olmaksızın ülkemizde çözüm aranmak istenmesi kabul edilemez.
Son 7 yıldır dünyada en fazla sığınmacıya ev sahipliği yapan ülkemizin yeni bir göç krizini üçüncü bir ülke adına üstlenecek kapasitesi bulunmamaktadır. Türkiye olarak, ABD'nin sorumsuz ve ülkemize danışmadan aldığı kararı kabul etmiyoruz. ABD, eğer bu kişileri ülkesine almak istiyor ise doğrudan uçaklarla ülkesine nakletmesi mümkündür. Ülkemiz, hiçbir durumda üçüncü ülkelerin uluslararası sorumluluklarını devralmayacak, kanunlarımızın üçüncü ülkeler tarafından kendi amaçları için kötüye kullanılmasına izin vermeyecektir. Bölgemizde üçüncü ülkelerin kararları neticesinde yaşanan göç krizlerinin yükünün Türk milleti tarafından üstlenilmesini kimse beklememelidir."
Kabil'den tahliyeler İslamabad üzerinden devam ediyor
Öte yandan, Taliban'ın Afganistan'da kontrolü ele almasının ardından ülkede bulunan Türkler, Pakistan üzerinden yurda getirilmeye devam ediyor. 273 kişiyi taşıyan Türk Hava Yolları uçağı, sabah saatlerinde İstanbul'a ulaştı.
Taliban'ın Afganistan'a hakim olma süreci
ABD ile Taliban arasında Şubat 2020'de varılan barış anlaşması çerçevesinde bu yıl uluslararası güçlerin Afganistan'dan geri çekilme süreci başladı.
Anlaşma, yabancı güçlere saldırılmamasını öngörürken Taliban'ın Afgan güvenlik güçlerine yönelik eylemlerine dair hüküm getirmedi.
Afgan hükümetiyle Doha'daki müzakereleri devam ettiren Taliban, eş zamanlı şekilde, hazirandan bu yana şiddetli saldırılarla Afganistan'da birçok ilçeye, son bir ayda da vilayet merkezlerine hızla hakim oldu.
Başkent Kabil'i kuşatan Taliban, 15 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin ülkeyi terk etmesinin ardından kenti çatışmasız şekilde kontrolüne aldı.
