İsrail’in kısa menzilli roket ve havan saldırılarına karşı geliştirdiği Demir Kubbe (Iron Dome) hava savunma sistemi, ülkenin güvenliğinde hayati bir rol oynuyor. 2011 yılından bu yana tam kapasiteyle faaliyet gösteren sistem, İsrail topraklarını havadan gelebilecek tehditlere karşı korumak amacıyla tasarlandı.
Demir Kubbe Nasıl Çalışıyor?
Demir Kubbe, radar sistemiyle yaklaşan roketleri anında tespit ediyor. Ardından roketlerin yörüngesi analiz edilerek, yerleşim yerlerine tehdit oluşturup oluşturmadığı belirleniyor. Nüfusun yoğun olduğu bölgelere yönelen roketler, “Tamir” adı verilen önleyici füzelerle havada imha ediliyor. Ancak boş araziye düşmesi muhtemel olan roketlere müdahale edilmiyor; bu sayede sistemin kaynakları daha verimli kullanılıyor.
ABD'den Milyarlarca Dolarlık Destek
Demir Kubbe, İsrailli Rafael Advanced Defense Systems şirketi tarafından ABD desteğiyle geliştirildi. 2011’den bu yana ABD Kongresi, sistemin üretimi, ortak maliyetler ve bakımı için milyarlarca dolarlık fon sağladı. Washington’un bu kritik projedeki desteği, İsrail-ABD savunma iş birliğinin en önemli örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor.
Sistemin Maliyeti Dudak Uçuklatıyor
İsrail genelinde en az 10 adet Demir Kubbe bataryası bulunduğu tahmin ediliyor. Her batarya, yaklaşık 60 mil karelik alanı savunacak şekilde tasarlanmış durumda. Bataryalarda üç ila dört fırlatıcı yer alıyor ve her biri 20 adede kadar Tamir füzesi taşıyabiliyor. ABD merkezli Stratejik Uluslararası Araştırmalar Merkezine göre, tek bir bataryanın üretim maliyeti 100 milyon doları aşıyor.
Demir Kubbe'nin Zayıf Noktası: Yoğun Füze Saldırıları
Yüksek teknolojisine rağmen sistemin zayıf yönleri de bulunuyor. Özellikle eş zamanlı ve çok yönlü roket saldırılarında, yani “doygunluk saldırılarında” sistemin zorlanabileceği belirtiliyor. Avrupa Politika Analizi Merkezi, 2021 yılında yayımladığı raporda, Demir Kubbe’nin böyle senaryolarda etkisiz kalabileceği uyarısında bulundu.
Askeri Başarıda İnsan Faktörü Önemli
İsrail Savunma Bakanlığı, sistemin yıllar içinde sürekli geliştirildiğini ve çok sayıda roket saldırısını başarıyla püskürttüğünü açıkladı. İsrail Savunma Kuvvetleri ise sistemin başarısını yalnızca teknolojik altyapıya değil, aynı zamanda bu sistemi yöneten askerlerin koordinasyonuna bağlıyor.
