TÜFE'de 2021 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 13,58, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 36,08, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 36,08 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19,60 artış gerçekleşti. Ev sahipleri bu orana göre kira artışı belirleyebilecek.
2022 KİRA ARTIŞ ORANI OCAK
KİRA artışının TÜFE artış oranına endekslenmesi nedeniyle ev sahibi ve kiracılar da 3 Ocak Pazartesi günü Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı rakam, 1 Ocak tarihinden itibaren 2022 Ocak ayı için yıllık kira artışını da belirledi.
Ev sahibi okurlarım salgın yüzünden konut değerindeki artış ve çevredeki kiraların yükselmesi nedeniyle eski kiracılarından TÜFE oranında artışa ek, seyyanen zam isteyip isteyemeyeceklerini öğrenmek istiyorlar. Kira ile ilgili tüm merak ettiklerinizi bu hafta kira ve kat mülkiyeti hukuku uzmanı avukat Olcay Göçüm yanıtladı.
1 OCAK’TA KİRA ARTIŞI NASIL BELİRLENECEK?
Avukat Göçüm: 1 Ocak 2019 tarih ve 30659 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”la, kira sözleşmelerinde yapılacak artış oranı 5 yıl süreyle (akit yılını takip eden dört yıl süreyle) TÜFE artış oranı ile sınırlandırılmıştır. Düzenleme ile Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 344. maddesi değiştirilmiştir. Taşınmaz kira sözleşmelerinde, kira artış oranlarının en fazla bir önceki yıl 12 ay TÜFE ortalaması miktarında olması öngörülmüştür. Bununla birlikte, ilgili sözleşmede, taraflarca daha düşük oranda bir artış yapılması öngörülmüş ise, kira artışı belirlenen oran üzerinden yapılacaktır. Yani taraflar TÜFE artış oranının üzerinde artış oranı belirleyemez ancak TÜFE artış oranının altında artış oranı kararlaştırabilir. Bu düzenleme ile kira zammı enflasyon rakamına (TÜFE) endekslenmiştir.
Kira sözleşmesinde kira parasının artırılmasına ilişkin (TÜFE) artış şartı var ise 2022/Ocak ayında yapılacak artış, 2021/Aralık ayında yayınlanacak 12 aylık TÜFE artış ortalaması esas alınarak artış yapılması gerekecektir. Ancak, yine yasa gereği kira akdi başlangıcından itibaren 5 beş yıllık süre geçmiş ise artık TÜFE artış oranı ile bağlı kalınmaksızın çevrede oluşan rayiç kira bedeline göre sulh hukuk mahkemesinde kira parasının tespiti davası açılabilir.
Aylık kira parasının nasıl artırılacağı TBK’nin 344. maddesinde açıklanmıştır. TBK’nin 344. maddesine göre; kira sözleşmesinde, TÜFE veya ÜFE artış şartı var. (ÜFE artış oranı da TÜFE den fazla ise) Yeni dönem aylık kira parası akit yılını takip eden dört yıl boyunca bir önceki dönem ödenen aylık kira parasına TÜFE artış oranı uygulanarak ödenmesi gereken kira parası tespit edilip ödenmesi gerekecektir.
Örneğin, 01.01.2021-31.12.2021 dönemi aylık kira parası bin 800 TL ise, 01.01.2022-31.12.2022 dönemi aylık kira parasının tespiti için 2021/Aralık ayında yayınlanacak TÜFE artış oranına bakmak gerekir. Örneğin; TUİK tarafından yayınlanan enflasyon artış oranında 2021/Aralık ayı TÜFE artış oranı yüzde 18.4 gerçekleşirse 01.01.2022 tarihinden itibaren başlayacak ve 01.01.2022-31.12.2022 dönemine münhasır olmak üzere ödenmesi gereken aylık kira parası 2.131.20 TL olacaktır. Kiralayan akit yılı başlangıcından itibaren beş yıllık süre (akit yılını takip eden dört yıl) geçmemiş ise seyyanen ek olarak bin TL zam isteyemez. Kiralayan, akit yılını takip eden dört yıl boyunca TÜFE artış oranı üzerine yörede emsal kira paralarının birkaç kat artığını ileri sürüp fahiş miktarda aylık kira parası talep edemez.
