Ankara'da yoğun bakım ünitesinde yatan bir hastanın deli dana ön teşhisi almasının ardından Bolu’daki bir başka hastaya daha “deli dana” teşhisi kondu. Peki deli dana hastalığı nedir, belirtileri nelerdir, tedavisi mümkün müdür?
Deli Dana Hastalığı Nedir?
Deli dana hastalığı, tıp literatüründeki adıyla "Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE)" hayvanların sinir sistemini etkileyen ve prion adı verilen anormal yapıdaki proteinlerin beyinde birikmesi sonucu gelişir. Beyin yapısının bozulmasına ve beynin süngerleşmesine sebep olur. Bu yüzden süngerleşmiş beyin (BSE) olarak da adlandırılır. İlk olarak sığırlarda görülmüştür.
Deli Dana Hastalığı İnsanlara Nasıl Bulaşır?
Ölümcül bir hastalık olan deli dananın insanlardaki karşılığı Variant Creutzfeldt-Jakob Hastalığı (vCJD) olarak bilinmektedir. Bu hastalığı taşıyan hayvanların etinin ve özellikle sakatatlarının tüketilmesi, bu hayvanların vücut sıvıları ile temas edilmesi sonucunda insanlara bulaşan bir hastalıktır.
Deli Dana Hastalığı'nın Belirtileri Nelerdir?
Hastalık daha çok psikolojik etkenlerle kendini göstermektedir.
- Kişilik değişiklikleri, depresyon ve anksiyete,
- Hafıza kaybı, düşünme ve konsantrasyon bozuklukları,
- Konuşma bozuklukları, dil problemleri,
- Görme bozuklukları, bulanık görme,
- Kas seğirmeleri, istemsiz hareketler, kas kaybı,
- Yürüme ve denge problemleri, konuşma veya yutma güçlüğü,
- Uyku düzeninde bozulmalar, uykusuzluk veya aşırı uyku hali,
- Hastalığın ilerleyen evrelerinde bilinç kaybı ve koma.
Deli Dana Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
vCJD teşhisi genellikle klinik bulguların kombinasyonu ve laboratuvar testleri ile konur. Kesin teşhis için beyin dokusunun incelenmesi gerekir.
Laboratuvar ve Görüntüleme Testleri
-
MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Beyinde karakteristik değişiklikler gösterebilir.
-
EEG (Elektroensefalografi): Beyin dalgalarında bazı spesifik değişiklikler görülebilir.
-
Beyin omurilik sıvısı (BOS) testleri
-
Beyin biyopsisi ile prion birikimi tespit edilerek kesin teşhis konur.
Deli Dana Hastalığı'nın Tedavisi
Deli dana hastalığı için şu an etkili ve kesin bir tedavi bulunmuyor. Hastalık ilerledikçe zihinsel belirtileri daha da kötüleşerek hastanın komaya girmesine neden oluyor. CDC: Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, bu hastalık için "Belirtiler başladıktan sonra ilerletişi durduracak ya da yavaşlatacak spesifik bir tedavi yok." açıklamasında bulunuyor.
Deli Dana Hastalığı'ndan Nasıl Korunulur?
Gıda zincirinde sıkı kontrollerin uygulanması hastalığın yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. Ek olarak başta sağlık çalışanları olmak üzere hasta birisi ile temas etmek zorunda olanların eldiven ve maske gibi koruyucu ekipmanlarla hastaya müdahale etmesi gerekmektedir.