Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni uygulama, yüzlerce meslek grubunu etkileyerek bu haktan yararlanmak isteyen çalışanlara "ispat zorunluluğu" getirdi.
📌 Yıpranma Payı Nedir?
Yıpranma payı, ağır ve tehlikeli işlerde çalışanların, çalışma koşullarının getirdiği fiziksel ve psikolojik yıpranma nedeniyle daha erken emekli olabilmelerini sağlayan bir düzenlemedir. Bu uygulama sayesinde, belirli meslek gruplarında çalışanların prim gün sayılarına eklemeler yapılarak, emeklilik yaşları düşürülmektedir.
🛠️ Yeni Düzenlemenin Detayları
-
İspat Zorunluluğu: SGK, fiili hizmet süresi zammı uygulamasında suiistimalleri önlemek amacıyla, bu haktan yararlanmak isteyen çalışanlara "ispat zorunluluğu" getirdi. Artık, yıpranma payı almak isteyen çalışanların, işverenleri aracılığıyla çalışma koşullarının zorluğunu belgelemeleri gerekecek.
-
Meslek Kodu Kısıtlaması: SGK'nın yayınladığı 98 sayfalık listede, 4/A kapsamında fiili hizmet zammına tabi tutulamayacak meslek grupları belirlendi. Bu mesleklerde çalışanlar için fiili hizmet süresi zammı bildirimi yapılamayacak.
-
Uygulama Tarihi: Yeni düzenleme, Nisan 2025 dönemine ait hizmet bildirimlerinden itibaren geçerli olacak. Bu tarihten itibaren, işverenlerin SGK'ya ek belge sunması zorunlu olacak.
👷♂️ Etkilenen Meslek Grupları
Yeni düzenleme ile birlikte, aşağıdaki meslek grupları yıpranma payı hakkından faydalanabilmek için ispat zorunluluğu getirilen meslekler arasında yer alıyor:
-
Belediye Başkanları ve Yardımcıları
-
Bar Çalışanları
-
Balık Toptancıları
-
Muhasebeciler ve Mali İşler Sorumluları
-
Spor Kulübü Yöneticileri
Ayrıca, tehlikeli iş kapsamında olmayan aşçı, çaycı, danışman, sekreterlik gibi işlerin, erken emekliliğe olanak sağlayan “yıpranma payı” kapsamında bildirilmesi üzerine harekete geçen SGK, meslek kodlarında kısıtlamaya gidecek.
⚠️ Uygulamanın Amacı ve Beklenen Etkiler
SGK yetkilileri, bu düzenlemenin amacının yıpranma payı uygulamalarındaki suiistimalleri önlemek, daha adil bir sistem oluşturmak ve gerçekten zor şartlarda çalışanları korumak olduğunu belirtti.
Ancak, sosyal güvenlik uzmanları, bu değişikliğin binlerce çalışanın emeklilik planlarını altüst edebileceğini, özellikle zorlu şartlarda çalışanların mağdur olabileceğini ve işverenler üzerinde ek yük oluşturacağını belirtiyor.
Bu yeni düzenleme, erken emeklilik planı yapan birçok çalışanı doğrudan etkiliyor. Çalışanların ve işverenlerin, SGK'nın belirlediği yeni kurallara uygun hareket etmeleri ve gerekli belgeleri zamanında sunmaları büyük önem taşıyor.
Detaylı bilgi ve tam listeye ulaşmak için SGK'nın resmi internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.
